دانش آموخته سطح چهار حوزه علمیه، نویسنده و پژوهشگر
چکیده
انسان همانند همۀ موجودات دیگر هم وجهۀ ملکی دارد و هم وجهۀ ملکوتی و اگر منطبق با فطرت ملکوتی خود عمل کند، به آن مرتبهای میرسد که تسبیح هستی را میشنود، زیراکه موجودات غیر ذیشعور به گونهای مخصوص خود، خدا را تسبیح میکند که انسانهای عادی نمیتوانند آن را درک کنند. با این که تسبیح موجودات، با دلایل عقلی و نقلی ثابت شده که تسبیح آنها از روی شعور و ادراک است، چراکه بهرهای از حیات، هرچند بسیار ضعیف در آنها وجود دارد و همین مقدار از حیات برای بهرهمندی از علم در تسبیح آنان کفایت میکند بنابراین، میتوان اینگونه برداشت کرد که درک آن محال نیست ولی حتماً نیاز به شرایطی دارد که همه نمیتوانند تسبیح موجودات را بفهمند. در این مقاله، محدودۀ بررسی تسبیح موجودات، تنها موجودات غیر ذیشعور، یعنی جمادات، نباتات و حیوانات است که در ظاهر امر این گونه به نظر میرسد که این سه دسته از موجودات، فاقد علم و ادراک میباشند، لذا به سه دیدگاه اصلی در باب تسبیح مو جودات فاقد ادراک پرداخته شده که از میان این سه دیدگاه، دیدگاه سوم برگزیده میشود که به ارادی، آگاهانه و حقیقی بودن تسبیح این موجودات تأکیددارد و فهم و نطق که در آیات قرآن به آن اشاره شده، دلیل بر این مطلب گرفته میشود.