اسراف و تبذیر، پیامدها، پیش‌گیری و درمان آن (از منظر آیات و روایات)

دین مبین اسلام برای همه زوایای زندگی انسان برنامه دارد، تعادل و میانه‌روی در مصرف را برای همه سفارش می‌کند و از سوی دیگر، اسراف و تبذیر و زیاده روی و ضایع نمودن نعمت‌های الهی را حرام و ممنوع اعلام کرده است. بنابر این، آن گونه که در آیات و روایات مطرح شده. اسراف و تبذیر به معنای تجاوز از حد اعتدال و میانه روی است. ولی کاربرد اسراف تنها در جنبه مالی نیست، بر خلاف تبذیر که فقط جنبه مالی دارد که انسان اموال و دارائی‌های خودش را به صورت غیر منطقی و فساد مصرف کند.
اسراف و تبذیر به ادله اربعه حرام است اما باید توجه داشت که اسراف و تبذیر نسبت به افراد و اشخاص و موقعیت اجتماعی آنها فرق دارد؛ زیرا ممکن است صرف هزینه‌ای برای یک شخص اسراف شمرده شود ولی برای شخص دیگر اسراف نباشد. اسراف و تبذیر اقسامی دارد که: اسراف در اموال و غیر اموال را شامل می‌شود.
اسراف و تبذیر پیامدها و عواقب درناکی را در جامعه دارد که مهم‌ترین عوامل آن عبارت است از: عامل خانواده، عامل مدرسه و مکتب، عامل محیط و جامعه، عامل اقتصاد و امور مالی، ضعف ایمان، جهل و بی خبری، فساد اخلاقی، خودنمایی و...
اسراف وتبذیر آثاری فردی و اجتماعی و اخروی زیانباری در جامعه دارد که از جمله آنها این عوامل را می‌توان نام برد: کم برکتی، زوال نعمت، افلاس و ورشکستگی در مال، فقر و تنگدستی، طغیان گری، خشم الهی، خواری در قیامت، کیفر اخروی و...
از جمله مهم ترین مطلبی که در این تحقیق به آن اشاره شده، روش پیش‌گیری و درمان است که به مهم ترین آنها اشاره شده است از جمله: روش‌های شناختی، روش‌های رفتاری، روش‌های عاطفی. آثار درمان اسراف و تبذیر هم عبارتند از: تقویت جنبه مالی، افزایش برکت، کمک به نیازمندان، پیش‌گیری از جرم و جنایت، مبارزه با استعمارگران و...